Archwilio'r Amgueddfa Heb Waliau
Prosiect a ddatblygwyd ar gyfer Amgueddfa Cymru i fynd â chasgliadau helaeth yr Amgueddfa allan i gymunedau Cymru oedd yr Amgueddfa Heb Waliau. Yn yr erthygl hon mae Stuart Clarke, Peiriannydd Dylunio Cynnyrch, a Catriona Mackenzie, Dylunydd sy'n Canolbwyntio ar y Defnyddiwr, yn eistedd i lawr i drafod gwaith y tîm.
“Deilliodd y prosiect o Amgueddfa Cymru fel rhan o’u strategaeth 2030 i gyrraedd ac ymgysylltu â chynulleidfaoedd newydd mewn lleoliadau newydd a llai traddodiadol ledled Cymru,” dywed Stuart. “Yn y bôn mae’n ymateb i angen a nodwyd i symud y tu allan i ‘waliau’ confensiynol a chyfyngiadau amgueddfa.”
Mae Amgueddfa Cymru yn gasgliad o safleoedd ar draws y wlad. O fythynnod traddodiadol Sain Ffagan sydd wedi’u trwytho yn hanes cyfoethog bywydau cyffredin Cymru, i dwneli tanddaearol ymgolli Big Pit Amgueddfa Lofaol Cymru a mwy, mae holl safleoedd niferus yr Amgueddfa yn cynnig profiadau rhyngweithiol a difyr o fewn gofodau ffisegol. Mae’r un peth yn wir am safle blaenllaw Caerdydd, gyda’i neuaddau o arddangosfeydd a gwrthrychau.
“Gall fod yn anodd i bobl – yn enwedig i’r rhai sydd â rhwystrau mynediad fel byw in bell o safleoedd yr amgueddfa – gael mynediad i’r mannau hyn. Nod y prosiect yw symud casgliadau’r amgueddfa a mynd â nhw allan i’r gymuned, gan ehangu mynediad i adnoddau Amgueddfa Cymru ledled Cymru.”
Fe ddechreuon ni'r prosiect gydag ymchwil fanwl i ganfod ffeithiau . “Buom yn gweithio gyda staff yr Amgueddfa – y cadwraethwyr, curaduron, y tîm dysgu, diogelwch a mwy – i fynd i’r afael â’u harbenigedd, a’u gobeithion a’u disgwyliadau ar gyfer y prosiect hefyd. Fe wnaeth hynny ein helpu i ffurfio nod y prosiect, ac fe wnaeth yr ymchwil, y strategaeth a'r adnoddau a rannwyd gyda ni ein galluogi ni i fapio effaith bosibl y prosiect,” mae Catriona yn parhau. Arweiniodd ein cyfweliadau ni ar ymweliad safle â Chanolfan Gasgliadau Amgueddfa Cymru yn Nantgarw. “Mae cyfran helaeth o arteffactau’r Amgueddfa yn cael eu storio yn Nantgarw. Fe wnaeth treulio amser ymhlith casgliadau helaeth yr amgueddfa ein helpu i werthfawrogi’r gwahanol straeon y gall gwrthrych eu hadrodd a deall y gwerth y gall casgliadau’r amgueddfa ei gael ar bobl nad ydynt fel arfer yn mynediad atynt.”
Bu rhai heriau technegol i'r prosiect, wrth gwrs. “Nid yw rhai mathau o bren yn ddelfrydol i arddangos gwrthrychau arnynt a dylai popeth gael ei selio er mwyn osgoi difrod, er enghraifft - felly roedd gofynion technegol roedd yn rhaid i ni eu smwddio yn gynnar i sicrhau bod pob gwrthrych yn cael ei drin yn ofalus.”
Trwy gyfres o weithdai syniadau iterus, fe lwyddon ni i ganolbwyntio ar syniadau tîm prosiect Amgueddfa Cymru - o hyn fe lwyddon ni i ddatblygu manyleb ddylunio fanwl ar gyfer yr hyn y dylai'r 'pecyn' hwn allu ei wneud. “Fe wnaethon ni greu dau sbrint dylunio; canolbwyntiodd un ar y gwasanaeth a'r system ehangach sy'n cefnogi'r cit, a'r llall oedd sbrint manwl deuddydd gyda dylunwyr ar draws PDR yn edrych ar ddyluniad ffisegol y cit, gan ofyn sut y gallai weithio? O beth y gellir ei wneud? Sut y gellir eu hadeiladu?" esbonia Catriona.
“Arweiniodd hyn at ddatblygu tri chysyniad, a dewisodd yr amgueddfa un ohonynt; pecyn modiwlaidd, hawdd ei adeiladu sy'n gallu arddangos amrywiaeth o wrthrychau ac arteffactau yn ddiogel gyda gwybodaeth ategol. Ers hynny mae ein timau wedi datblygu, ailadrodd a chwblhau’r dyluniad, cyn cynhyrchu cyfres o unedau i Amgueddfa Cymru ddechrau eu defnyddio.”
“Roeddem am ddylunio rhywbeth a fyddai’n para’n hir a fydd yn caniatáu i’r amgueddfa gael y budd o’i ddefnyddio am gyfnod hir; rhywbeth y gallant ymhelaethu arno a’i ddatblygu i siwtio eu hanghenion,” eglura Stuart. “Y llwyddiant yn y pen draw fydd cael cit y gallant barhau i’w ddefnyddio, ymhell ar ôl i’r prosiect hwn ddod i ben, mewn amrywiaeth o amgylcheddau, gan gyrraedd cymaint o bobl â phosibl ledled Cymru.”
Y CAMAU NESAF
Darllenwch fwy o'n newyddion diweddaraf, neu archwiliwch fwy o'n gwaith gydag Amgueddfa Cymru.
